Obywatelstwo

Są 2 tryby uzyskania polskiego obywatelstwa:

1.  nabycie
2. nadanie
3. uznanie

Nabycie obywatelstwa.

Sposoby:

1. urodzenie z rodziców, które co najmniej jedno ma ob. RP – zasada „ Ius Sanguinis

Dziecko nabywa z mocy prawa obywatelstwo polskie przez urodzenie z rodziców, z których co najmniej jedno ma obywatelstwo polskie, bez względu na miejsce urodzenia dziecka w Polsce czy za granicą (art. 14 pkt 1ustawy o obywatelstwie polskim). 

2. Urodzenie lub znalezienie dziecka w Polsce – zasada Ius Soli  

Zasada ta ma zastosowanie, gdy dziecko urodzi się lub zostanie znalezione w Polsce, a oboje rodzice są nieznani lub obywatelstwo ich jest nieokreślone, bądź nie mają żadnego obywatelstwa (art. 14 pkt 2 oraz art. 15 ustawy o obywatelstwie polskim). Dziecko takie z mocy prawa nabywa obywatelstwo polskie. 

3. Przysposobienie pełne – adopcja  

Dziecko przysposobione przez osobę lub osoby mające obywatelstwo polskie nabywa to obywatelstwo, jeżeli przysposobienie pełne nastąpiło przed ukończeniem przez niego 16 lat. W tym przypadku przyjmuje się, że małoletni cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia. Dziecko takie nabywa obywatelstwo polskie z mocy prawa

Nadanie:

Prezydent RP może nadać cudzoziemcowi, na jego wniosek, obywatelstwo polskie (art. 18 ustawy o obywatelstwie). Prezydent RP nie jest ograniczony w swoich konstytucyjnych kompetencjach żadnymi warunkami i może nadać obywatelstwo polskie każdemu cudzoziemcowi.

Nadanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom obejmuje dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.

Nadanie obywatelstwa polskiego jednemu z rodziców obejmuje małoletniego pozostającego pod jego władzą rodzicielską, w przypadku gdy drugiemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska lub  drugie z rodziców złożyło oświadczenie o wyrażeniu zgody na nabycie przez małoletniego obywatelstwa polskiego.

Rodzice mogą również wystąpić z wnioskiem o nadanie polskiego obywatelstwa jedynie dla dziecka. Może się zdarzyć, że rodzice dziecka posiadają już obywatelstwo polskie a dziecko z jakiś przyczyn nie nabyło tego obywatelstwa np. przysposobienie dziecka zostało dokonane przed 15 sierpnia 2012 r.

W przypadku ukończenia przez dziecko 16. roku życia, nadanie obywatelstwa następuje jedynie za jego zgodą.

Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego

Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe w Polsce wnoszą za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej, a zamieszkałe za granicą – za pośrednictwem właściwego konsula. Składa się go osobiście lub korespondencyjne z podpisem poświadczonym urzędowo.

Dokumenty wydane w języku obcym należy złożyć wraz z ich tłumaczeniem na język polski, sporządzonym przez tłumacza przysięgłego lub przez konsula RP.

Szczegółowy wykaz dokumentów niezbędnych do złożenia wniosku znajduje się na stronach internetowych poszczególnych urzędów wojewódzkich lub konsulatów RP w poszczególnych państwach.

Uznanie za obywatela polskiego 

W drodze uznania, o obywatelstwo polskie będą mogą ubiegać się cudzoziemcy zamieszkujący w Polsce na podstawie określonych zezwoleń, którzy w toku długoletniego legalnego pobytu w Polsce  – zintegrowali się ze społeczeństwem polskim,  – znają język polski,  – mają zapewnione mieszkanie i źródła utrzymania,  – respektują polski porządek prawny oraz nie stanowią zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa, a zwłaszcza uchodźcy, osoby bez obywatelstwa, dzieci oraz małżonkowie obywateli polskich oraz osoby polskiego pochodzenia.

Za obywatela polskiego uznaje się (art. 30 ust.1 ustawy):

pkt 1: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub na podstawie prawa stałego pobytu, który ma w Polsce stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

pkt 2: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie w Polsce co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, który pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub nie ma żadnego obywatelstwa;

pkt 3: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Polsce;

pkt 4: małoletniego cudzoziemca, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, przebywającego na terytorium Polski na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, a drugie z rodziców nieposiadające obywatelstwa polskiego wyraziło zgodę na to uznanie;

pkt 5: małoletniego cudzoziemca, którego co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, jeżeli małoletni przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, a drugie z rodziców nieposiadające obywatelstwa polskiego wyraziło zgodę na to uznanie;

pkt 6: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie i legalnie w Polsce co najmniej od 10 lat, który spełnia łącznie następujące warunki ma zezwolenie na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawo stałego pobytu, oraz posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

pkt 7: cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie w Polsce co najmniej od roku na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem lub posiadaną Kartą Polaka.

Jednocześnie ust. 2 przepisu art. 30 wymaga od cudzoziemca (z wyjątkiem pkt 4 i 5, tj. małoletnich dzieci, których jedno z rodziców ma już obywatelstwo polskie) ubiegającego się o uznanie za obywatela polskiego, aby jego znajomość języka polskiego była potwierdzona urzędowym dokumentem (certyfikatem potwierdzającym znajomość języka polskiego na poziomie biegłości językowej co najmniej B1 albo świadectwem ukończenia szkoły w Polsce lub świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim).

Uznanie następuje na wniosek osoby zainteresowanej i rozciąga się na dzieci uznanego za zgodą drugiego rodzica, a jeżeli dziecko ukończyło 16 lat wymagana jest również jego zgodą.

Cudzoziemcowi odmawia się uznania za obywatela polskiego, w przypadku gdy nie spełnia obligatoryjnych – wyżej wskazanych – przesłanek określonych w art. 30 ust. 1 lub gdy nabycie przez niego obywatelstwa polskiego stanowi zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.